Гэмтэж байгаагаа мэдэр!
Мэдэрнэ гэдэг бол гэмтэл шүү дээ.
Гэмтэж байгаагаа мэдэрнэ гэдэг тэгэхээр юу болох вэ? Ямар гээчийн рекурсив бэ?
Мэдрэмжийн хичээл - 1
Мэдэрнэ гэдэг бол гэмтэнэ гэсэн үг.
Маш аажуухнаар, зугуухан, таатайхнаар гэмтэнэ гэдэг бол том урлаг.
Юу мэдэрж байна? Юугаа гэмтээж байна? Яаж гэмтэж байна?
Чи төгөлдөржлөөс залхсан байна... Тэртэй тэргүй тийм юм байхгүй гэдгийг дотроос чинь хэлээд байна. Анх шивнэж хэлсэн байна. Одоо бүр хашгичиж байна. Тархи толгой чинь тэгээд л тэр хашгичаанд нь заадсаараа салах гээд байгаа байх. Төгс төгөлдөр эрүүл байдал гэдгийг хайгаад хэрэггүй. Зүгээр л надтай хамт гэмт.
Маш аажуухнаар, зугуухан, таатайхнаар гэмтэнэ гэдэг бол том урлаг.
Юу мэдэрж байна? Юугаа гэмтээж байна? Яаж гэмтэж байна?
Чи төгөлдөржлөөс залхсан байна... Тэртэй тэргүй тийм юм байхгүй гэдгийг дотроос чинь хэлээд байна. Анх шивнэж хэлсэн байна. Одоо бүр хашгичиж байна. Тархи толгой чинь тэгээд л тэр хашгичаанд нь заадсаараа салах гээд байгаа байх. Төгс төгөлдөр эрүүл байдал гэдгийг хайгаад хэрэггүй. Зүгээр л надтай хамт гэмт.
Зугатахуй баригдахуй
Уйтгар бол зугатахуй. Баясал бол баригдахуй.
Зугатахуй бол уйтгар. Баригдахуй бол баясал.
Ухаарал ба тэнэглэл
"Ухаарал хязгаартай, тэнэглэл хязгааргүй" - "Ян Райнис"ийм үг хаанаас ч билээ уншиж байхад нэг л сонин санагдаад дахиж өөр эх сурвалжаас унших эрэлд гарч:
"Мэргэн ухаанд хязгаар байдаг бол тэнэг явдалд харин үгүй." - "Ян Райнис"гэсэн ойролцоо үгийг олж билээ. Бодвол нэг үгний 2 өөр орчуулга юм шиг байгаа юм. Хэн хэлсэн, хэн орчуулсан нь хамаагүй ч гэсэн шууд л өөрөөр хэлчихмээр санагдсан:
Зүв зүгээр нэг хэсэг
Байгаад л байлаа. Байгаа зүйлс олон болсоор. Эргэн тойрны минь зүйлс бүгд байдал болж эхлэв. Би байдал байсан бол удалгүй бид байдал болсон байлаа.
Байдал гэнэт уудам болов.
Жижигхэн уудам болов. Байдал уудам болоогүй юм байна. Байдал алга болж уудам мэндэлсэн байх. "Жижигхэн" удахгүй томрох болов уу гэж бодов. Гэтэл хэмжээ минь томорсонгүй. Харин хэмжээс нь алга болов. Бас л биш юм байна. Хэмжээс байсаар... Гэвч хэмжээсийн хүлээс алга болсон юм байна.
Байдал гэнэт уудам болов.
Жижигхэн уудам болов. Байдал уудам болоогүй юм байна. Байдал алга болж уудам мэндэлсэн байх. "Жижигхэн" удахгүй томрох болов уу гэж бодов. Гэтэл хэмжээ минь томорсонгүй. Харин хэмжээс нь алга болов. Бас л биш юм байна. Хэмжээс байсаар... Гэвч хэмжээсийн хүлээс алга болсон юм байна.
Бас нэг хэсэг
Амьдрал уудам. Уудам учраас хаана нь ч байсан ялгаагүй...
Хаашаа ч явах хэрэггүй юм байна. Хаа нэгтээ явж яах юм? Яг ингээд л зогсчихьё. Арай ч бас биш юм. Зогсоод ч бас яах юм. Зогсох ч үгүй яах ч үгүй ингээд л байж байя. Тэгээд л байж байя. Энд л байж байя. Тэнд л байж байя. Тэгээд хаашаа ч явалгүй байж л байя. Байгаад л байя...
Байх ямар гоё юм бэ?
Хаашаа ч явах хэрэггүй юм байна. Хаа нэгтээ явж яах юм? Яг ингээд л зогсчихьё. Арай ч бас биш юм. Зогсоод ч бас яах юм. Зогсох ч үгүй яах ч үгүй ингээд л байж байя. Тэгээд л байж байя. Энд л байж байя. Тэнд л байж байя. Тэгээд хаашаа ч явалгүй байж л байя. Байгаад л байя...
Байх ямар гоё юм бэ?
Нэг хэсэг
Амьдрал уудам... Амьдралтай эгнэхүйц уудам байхсан гэж тэмүүлнэ. Тэмүүллээ бадрааж, боломжоосоо хэтэртэл тэмүүлнэ. Хэтрүүлчихээд тарчлана. Тарчилж байхдаа боломжоо, хэмжээгээ багцаалж эхэлнэ. Хэр хэмжээ байдаг гэдгийг нь мэдэж эхэлнэ.
Хөгжмийг хамгийн чанга дээр сонсож, тааралдсан номоо уншиж, таалагдсан үгсээ хамаагүй ихээр унагаж, аагтайг ууж, амттайг идэж, мэдрэмжээ хурцалж, мэдлэгээ зузаалж, бүгдийг мэдэж, бүгдэд мэдэгдэх гэж тэмүүлж, тэмүүллийнхээ хязгаар руу тэмтчин мацаж тэгээд хүрсэн өндөрлөгөөсөө унаж ойчиж, ухаарал гэдэг газар газардаж билээ...
Үгүй ч байж магад.
Хөгжмийг хамгийн чанга дээр сонсож, тааралдсан номоо уншиж, таалагдсан үгсээ хамаагүй ихээр унагаж, аагтайг ууж, амттайг идэж, мэдрэмжээ хурцалж, мэдлэгээ зузаалж, бүгдийг мэдэж, бүгдэд мэдэгдэх гэж тэмүүлж, тэмүүллийнхээ хязгаар руу тэмтчин мацаж тэгээд хүрсэн өндөрлөгөөсөө унаж ойчиж, ухаарал гэдэг газар газардаж билээ...
Үгүй ч байж магад.
Хайртай хосууд гэдэг...
Ангилал:
Хошигнол
"Хайртай хосууд гэдэг өөд өөдөөсөө харах бус нэг тийшээ харахыг хэлнэ."гэж ийм үг байдаг даа. Энэ үгний тухайд...
Хэдэн жилийн өмнө анх сонсож байхдаа бага зэрэг огшоостой, нандин бодол хөврөөстэйгээр ямар гоё үг вэ энэ тэр гэж бодож байж билээ :)
Харин саяхан нэг сонссон чинь шууд сонссон доороо ингэсхийж өөрчилчихмөөр санагддаг байна шүү.
Ухаан хүсвэл удаан хүснэ
Ийм 4 үгтэй тааралдаад "бүжиглүүлж" үзэж байсан юм байна. Нэлээн дээрийн эд л дээ. "Архив"-аасаа оллоо. Янз янзын хоршлол хувилбар үүсгээд байгаа нь сонирхолтой санагдсан л даа. Зарим нь ч гоё зохицоод зарим нь бол дөнгөн данган утга илэрхийлмээр...
"Дөрвөн бэрх" гээд нэрлэчихвэл ямар санагдаж байна?
"Дөрвөн бэрх" гээд нэрлэчихвэл ямар санагдаж байна?
Ухаан хүсвэл удаан хүснэ.
Удаан хүсвэл ухаан хүснэ.
Хүсвэл удаан хүснэ.
- Ухаан
Рауль, Рауль бид гурав
Өлзийтөгс эгчийн "Рауль, Рауль хоёр" гэж дажгүй өгүүллэг байдаг. Харин би "Рауль, Рауль бид гурав" гээд бичээд үзвэл яадаг бол? Ямархуу болох бол? Ямархуу болох нь ч яахав. Ямар ч гэсэн бичиж болох нь уу үзье...
Рауль төржээ... Эхний Раулийн тухай Өлзийтөгс эгч дэлгэрэнгүй биччихсэн тул миний зүгээс нэмэх зүйл гэвэл би Раультай тааралдаж үзээгүй гэдгээ л хэлэх явдал байна даа.
Одоо дараагийн Рауль...
Рауль төржээ... Хоёр дахь Раулийн тухай мөн л Өлзийтөгс анай биччихсэн тул миний зүгээс нэмэх зүйл гэвэл бас л би Раультай тааралдаж үзээгүй гэдгээ л хэлэх явдал байна даа.
Гурав дахь нь Мөнхбаатар.
Мөнхбаатар төржээ...
- Уучлаарай бичиж байгаа хүн нь энэ тухай санахгүй байгаа тул алгасая.
Мөнхбаатарын амьдралын эхний нэг өдөр:
- Тэр 5 настай байсан байх. Тэр цэцэрлэгт явдаг байлаа. Тэгээд нэг өдөр нэг хүүхэд баруун зүүн гар гэж ярьж байхыг сонслоо. Ойлгохгүй дээ ичингүйрч юун тухай ярьж байгааг нь мэдэхгүй тул хоёр гар руугаа хараад ялгаа олох гэж их л тэвдэж билээ. Тэгээд дараа нь өөр нэг хүүхдээс асуулаа. Тэр хүүхэд нь дөнгөж баруун зүүн гараа ялгаж сурж байсан тул түүнд өрөөний нэг буланд очоод цонх руу харж зогсоход ханан талын гар нь баруун гар үлдсэн нь зүүн гар гэж зааж өгөв. Түүнээс хойш Мөнхбаатар хүү цэцэрлэгийнхээ тэр өрөөний тэр буланд очиж зогсоод баруун зүүн гараа ялгах дасгал хийдэг боллоо.
Раулиас ялгаатай нь тэр өндөг гэж юу байдаг тухай мэддэггүй байлаа. Тиймээс түүхий өндөг иднэ гэж зөрүүдэлдэггүй байв.
Мөнхбаатарын амьдралын хоёр дахь өдөр:
- Тэр 6-н настай. Тэр цэцэрлэгээсээ гарах боллоо. Сургууль гэдэг юманд явах юм гэнэ. Тэр цэцэрлэгийнхээ тэр нэг өрөөний тэр нэг буланд хоргодон байлаа. Тэгээд өрөөтэйгээ үргэлж хамт байх аргыг олжээ. Төсөөлөл түүнд тусалжээ. Өрөөнийхөө тэр буланд байна гэж төсөөлөн бодоод баруун зүүн гараа ялгадаг болов. Түүнд одоо өрөө хэрэггүй болжээ.
Рауль төржээ... Эхний Раулийн тухай Өлзийтөгс эгч дэлгэрэнгүй биччихсэн тул миний зүгээс нэмэх зүйл гэвэл би Раультай тааралдаж үзээгүй гэдгээ л хэлэх явдал байна даа.
Одоо дараагийн Рауль...
Рауль төржээ... Хоёр дахь Раулийн тухай мөн л Өлзийтөгс анай биччихсэн тул миний зүгээс нэмэх зүйл гэвэл бас л би Раультай тааралдаж үзээгүй гэдгээ л хэлэх явдал байна даа.
Гурав дахь нь Мөнхбаатар.
Мөнхбаатар төржээ...
- Уучлаарай бичиж байгаа хүн нь энэ тухай санахгүй байгаа тул алгасая.
Мөнхбаатарын амьдралын эхний нэг өдөр:
- Тэр 5 настай байсан байх. Тэр цэцэрлэгт явдаг байлаа. Тэгээд нэг өдөр нэг хүүхэд баруун зүүн гар гэж ярьж байхыг сонслоо. Ойлгохгүй дээ ичингүйрч юун тухай ярьж байгааг нь мэдэхгүй тул хоёр гар руугаа хараад ялгаа олох гэж их л тэвдэж билээ. Тэгээд дараа нь өөр нэг хүүхдээс асуулаа. Тэр хүүхэд нь дөнгөж баруун зүүн гараа ялгаж сурж байсан тул түүнд өрөөний нэг буланд очоод цонх руу харж зогсоход ханан талын гар нь баруун гар үлдсэн нь зүүн гар гэж зааж өгөв. Түүнээс хойш Мөнхбаатар хүү цэцэрлэгийнхээ тэр өрөөний тэр буланд очиж зогсоод баруун зүүн гараа ялгах дасгал хийдэг боллоо.
Раулиас ялгаатай нь тэр өндөг гэж юу байдаг тухай мэддэггүй байлаа. Тиймээс түүхий өндөг иднэ гэж зөрүүдэлдэггүй байв.
Мөнхбаатарын амьдралын хоёр дахь өдөр:
- Тэр 6-н настай. Тэр цэцэрлэгээсээ гарах боллоо. Сургууль гэдэг юманд явах юм гэнэ. Тэр цэцэрлэгийнхээ тэр нэг өрөөний тэр нэг буланд хоргодон байлаа. Тэгээд өрөөтэйгээ үргэлж хамт байх аргыг олжээ. Төсөөлөл түүнд тусалжээ. Өрөөнийхөө тэр буланд байна гэж төсөөлөн бодоод баруун зүүн гараа ялгадаг болов. Түүнд одоо өрөө хэрэггүй болжээ.
Би уугиж байна
Ангилал:
Шүлэг
Би уугиж байна.
Биеэр минь цог мөлхөж битүүхэн төөнөөстэй.
Би шатчихгүй, дүрэлзчихгүй шал дэмий уугиж байна.
Гунигтай байна. Гунигтай байна.
Гуних сайхан байна. Гуйсан хүнд өгөмгүй сайхан байна.
Сайхан байна. Сайхан байна.
Санаанаас гарамгүй сайхан зовиуртай байна.
Шөнийн тухай яриа
Ангилал:
Шүлэг
Хэн нэгэн: Шөнө юу юм?
Өөр хэн нэгэн: Шөнө бол хайрцаг.
Хэн нэгэн: Тэнд юу байдаг юм?
Өөр хэн нэгэн: Юу байдгийг нь чи мэдэх юм уу?
Хэн нэгэн: Мэдэхгүй.
Өөр хэн нэгэн: Тэгээд мэдэхгүй юм бол ойлгомжтой юм биш үү? Тэнд нууц байдаг.
Хэн нэгэн: Нойр гэж юу юм бэ?
Өөр хэн нэгэн: Шөнийн нууцын хамгаалагч.
Хэн нэгэн: Лаа, дэнлүү, гэрэл гаргагч бүхэн юу юм бэ?
Өөр хэн нэгэн: Урвагчид.
Хэн нэгэн: Тэгвэл хэн нь үнэнч юм?
Заалгая?
- Чи их хурдан алхах юм аа. Хаашаа ингэж их яарна вэ?
- Яарсан ч юм алга л даа. Өнгөрч ядаж байгаа цаг хугацааг өнгөрөөх гэж яарна...
- Тэгвэл хурдан биш удаан алхдаг юм ш дээ.
- Тийм үү би мэдэхгүй юм байна. Удаан алхаж. Чи надад заагаад өгөөч? Яаж тэгж удаан алхдагаа?
- Яарсан ч юм алга л даа. Өнгөрч ядаж байгаа цаг хугацааг өнгөрөөх гэж яарна...
- Тэгвэл хурдан биш удаан алхдаг юм ш дээ.
- Тийм үү би мэдэхгүй юм байна. Удаан алхаж. Чи надад заагаад өгөөч? Яаж тэгж удаан алхдагаа?
Зөрөлдөөн
Санаа бодол зөрөлдөхийг алийг тэр гэхэв. Санаа бодол зөрөөд салж одохыг ч бас алийг тэр гэхэв. Амьдралын түгээмэл тохиолдол...
...Цаг хугацаа явдагаараа явж, ямартаа ч тэмтэрж амжихаар л хугацаа өнгөрч...
...Хаа холд нэгэн хүн миний үг үнэн байсаныг ухаарахад харин би энд тэр хүний үг үнэн байж гэж ухаарна. Тэгээд нэг нэгэндээ талархах гэж уулзаад эргээд санал зөрөлдөнө...
...Цаг хугацаа явдагаараа явж, ямартаа ч тэмтэрж амжихаар л хугацаа өнгөрч...
...Хаа холд нэгэн хүн миний үг үнэн байсаныг ухаарахад харин би энд тэр хүний үг үнэн байж гэж ухаарна. Тэгээд нэг нэгэндээ талархах гэж уулзаад эргээд санал зөрөлдөнө...
Эрх чөлөө
- 1984 зохиолын гол баатар Смит тэмдэглэлийн дэвтэртээ: "Эрх чөлөө гэдэг бол хоёр хоёрын дөрөв гэж хэлэх эрх чөлөө юм" гэж бичсэн байдаг. Энэ бол үнэний талд зогсож байгаагаа илэрхийлэх эрх чөлөө юм. Энэ эрх чөлөө амьдралын тулгуур байдаг. Ийм л эрх чөлөө хүнийг амьдралдаа итгэх итгэлтэй болгодог.
Хоёр хоёрын хэд гэдгийг мэдэхгүй байж таамаглан хоёр хоёрын тав гэж хэлэх бол алдаа гаргах, оролдлого хийх эрх чөлөө. Энэ эрх чөлөөг танин мэдэхүйн хууль гэлтэй. Ийм л эрх чөлөө л хүршгүйд хүргэж, хүсэл мөрөөдлийг бодит байдал болгохгүй ч гэсэн түүний эхлэл нь байдаг.
Хоёр хоёрын дөрөв байх хувилбарыг мэддэг хэрнээ хоёр хоёрын тав гэсэн дүгнэлт хийгээд түүнээсээ алдаа олж харахгүй байвал энэ бол танин мэдэхүйн эрх чөлөө. Жигүүр урган нисэн дүүлж байгаа эрх чөлөө. Энэ эрх чөлөө алс холд юу байгааг зааж өгдөг.
Хоёр хоёрын хэд гэдгийг мэдэхгүй байж таамаглан хоёр хоёрын тав гэж хэлэх бол алдаа гаргах, оролдлого хийх эрх чөлөө. Энэ эрх чөлөөг танин мэдэхүйн хууль гэлтэй. Ийм л эрх чөлөө л хүршгүйд хүргэж, хүсэл мөрөөдлийг бодит байдал болгохгүй ч гэсэн түүний эхлэл нь байдаг.
Хоёр хоёрын дөрөв байх хувилбарыг мэддэг хэрнээ хоёр хоёрын тав гэсэн дүгнэлт хийгээд түүнээсээ алдаа олж харахгүй байвал энэ бол танин мэдэхүйн эрх чөлөө. Жигүүр урган нисэн дүүлж байгаа эрх чөлөө. Энэ эрх чөлөө алс холд юу байгааг зааж өгдөг.
Аквариум
Ангилал:
Уран зохиол
Өлзийтөгс нэртэй аятайхан эмэгтэй зохиолчийн "Аквариум" гэдэг өгүүллэгийг анх жил гаруйн өмнө уншиж билээ. Тэгэхэд юу ч ойлгоогүйгээр барам тааруухан өгүүллэг гэсэн дүгнэлттэй хоцорсон доо. Олны хөлийн газар тухгүй уншсан болохоор дахин нэг уншаад үзье гэж бодоод хэдэн сарын өмнө дахин нэг уншлаа.
Усан тэнэг байх эрх чөлөө
Хүн бүр суут мэргэн ухаантай төрдөг. Тэр үед суут ухаан эгэл ухаан байдаг.
Тэгээд нэг мэдэхэд эгэл ухаан гэдэг дорой ухаан болдог. Эгэл гэдэг үгэнд дийлэнх олонхийн шинж чанар багтаж байдаг. Хүмүүсийн дийлэнх олонх нь "эгэл" учраас хүмүүсийн дийлэнх "эгэл ухаантай" болжээ. Тэр эгэл гэдэг нь ямартаа ч суут гэдэг утгыг илэрхийлэхгүй байна...
Тэгээд нэг мэдэхэд эгэл ухаан гэдэг дорой ухаан болдог. Эгэл гэдэг үгэнд дийлэнх олонхийн шинж чанар багтаж байдаг. Хүмүүсийн дийлэнх олонх нь "эгэл" учраас хүмүүсийн дийлэнх "эгэл ухаантай" болжээ. Тэр эгэл гэдэг нь ямартаа ч суут гэдэг утгыг илэрхийлэхгүй байна...
Ус агаар мэт дутаж байгаа нэгэн эрх чөлөөг тунхаглая!
Усан тэнэг байх эрх чөлөөг!
Би мөрөөдөөгүй байна!
Би дурсаж байна. Би дурсаж байна.
Би дурсамжийнхаа гүнд байгаа шаналалын мэдэрч байна.
Ухаантай төрчихөөд ухааны төлөө гэж
Уруу зүг уралдаж байгаагаа гайхаж байна...
Бас л өөр маргааш
Ангилал:
Шүлэг
Бас л өөр нэг жаал:
Маргааш би дурлахгүй ээ.
Маргааш би бүтэн нойртой хононо.
Магад өнөөдөр л дурлал намайг ээрж залхаана.
Маргааш би дурлахгүй...
Маргааш би нуугдана.
Маргааш би анзаарагдахаа больно.
Магад өнөөдөр л би түмний хараа булаанхан.
Маргааш би нуугдана...
Маргааш би яасан ч нэмэргүй.
Аксиоматик байгууламж ба цагаан толгойн ном
"Аксиоматик байгууламж" гэдэг нэр томъёотой дунд сургуулийн 8-р ангид байхдаа тааралдаад ямар учиртайг нь ойлгочихоод сүрхий баясаж байсан билээ. Ямар гайхалтай зохилдуулалт, уран байгууламж вэ? Дүгнэлтүүд нь гаргалгаанууд нь ямар нарийн бэ, яасан гоё хөгжиж байна вэ, одоо тэгэхлээр энэ хичээл дээр цээжлүүлэх гээд байгаа теоремууд чинь том том байшин барилганууд юм байна шүү дээ...
Гэхдээ тэр үедээ огт анзаардаггүй л байсан болохоос хамгийн анх "аксиоматик байгууламж"-тай сургуульд ороод удаагүй байхдаа танилцсанаа саяхан гиюүрч сууж байгаад гэнэтхэн ойлгов.
Гэхдээ тэр үедээ огт анзаардаггүй л байсан болохоос хамгийн анх "аксиоматик байгууламж"-тай сургуульд ороод удаагүй байхдаа танилцсанаа саяхан гиюүрч сууж байгаад гэнэтхэн ойлгов.
Өгөөч?
Яруу найргийн түүхийг яг үнэнээр нь ярьж өгөөч?
Арай гэхдээ тэр түүх чинь "яруу найрагт түүх гэж үгүй" гэж эхлэхгүй биз дээ?
* * *
Яг над шиг амьдарч үзэх хүсэлтэн байгаа эсэхийг хэлж өгөөч?
Бас дээр нь нэмээд түүний намтрыг надад ярьж өгөөрэй.
Эрэгтэй хүний сэтгэлзүйн онцлогууд
Эрэгтэйчүүдийн хажууд эмэгтэй хүмүүс байхгүй байхад эрэгтэйчүүд эмэгтэй хүний тухай бодож байдаг. Харин хажууд нь эмэгтэй хүн байвал эрэгтэй хүн эмэгтэй хүнээс бусад зүйлийн тухай боддог.
Завсарлага
Энэ блогийг бичмээргүй санагдаад устгачих гэхээр нэг л зүрх хүрэхгүй байна. Дараа эргээд үргэлжлүүлж магадгүй гэж бодогдоод. Ямартаа ч түр завсарлалаа.
Харилцан яриан дахь парадокс
Ер нь надад лав парадоксийг харилцан ярианд хэрэглэх нь маш их таашаал төрүүлдэг ба хошигнолын нэг өвөрмөц хэлбэр гэж боддог. (Ийм хүн байна уу?) Гэхдээ олонх тохиолдолд харилцан ярилцах явцад ямар гоё парадокс урлагдсаныг харилцагч маань ойлгохгүй өнгөрөөдөг учраас мөн миний яагаад баярлан мишээж байгааг мэддэггүй :) Заримдаа парадокс яг л цэвэр тэнэглэл шиг сонсогддог л доо ер нь :P
Харилцан ярианд үүссэн парадоксууд мартагдах нь амархан байдаг тул санаанд орж байгаагаа өгүүлье:
Харилцан ярианд үүссэн парадоксууд мартагдах нь амархан байдаг тул санаанд орж байгаагаа өгүүлье:
Би дуртай
Дөнгөж мэдсэн юмандаа би дуртай.
Дөнгүүрээс цаахна мэдвэл сонгож чадсандаа би дуртай.
Сонгож чадаад удвал бүгдэд дуртай
Бүгдэд дуртай болоод уйдвал ...
Мэдэхгүй юм даа лав л одоогийн байдлаар тэр хүрж үзээгүй л байна...
Ингээд бодохоор ямар нэгэн юманд дуртай байна гэдэг бол танин мэдэхүйн сул талын илрэл юм уу даа?
Дөнгүүрээс цаахна мэдвэл сонгож чадсандаа би дуртай.
Сонгож чадаад удвал бүгдэд дуртай
Бүгдэд дуртай болоод уйдвал ...
Мэдэхгүй юм даа лав л одоогийн байдлаар тэр хүрж үзээгүй л байна...
Ингээд бодохоор ямар нэгэн юманд дуртай байна гэдэг бол танин мэдэхүйн сул талын илрэл юм уу даа?
Парадокс ба төөрөгдөл
"Парадокс" гээд логикийн сонирхолтой сэдэв бий. Амны зугаа болгоод өнгөцхөн хэдэн зүйл хөндөх нь...
Парадокс бол эргэцүүлэн "хүлхэхэд" яг л амтат чихэр лугаа. Харин хэтэрхий ихээр хүлхвээс "шүдэнд" халтай гэж хашгирмаар байх юм. Парадокс ч тэгэж байгаад ер нь янзтай сонирхолтой эд шүү. Парадокс гэдгийн албан ёсны тодорхойлолтыг санахгүй байгаа ч "өөрөө өөрийгөө үгүйсгэсэн өгүүлэмж" гэчихвэл яадаг юм бол? Эсвэл арай хэнхэгээр "рекурсив мөнхийн үгүйсгэл" гэх юм уу...
Парадоксын цагаан толгой бол яалт ч үгүй "Худалчийн парадокс" билээ. Бас өөр нэг сурах бичиг бүхэнд байдаг алдартай жишээ бол "Үсчний парадокс" буюу ерөнхий тохиолдолд "Расселийн парадокс". Гэхдээ энэ бүхний тухай мэдээж энд дурдахгүй. Эхлээд хэдэн жишээ:
Парадокс - 1:
"Чарльз Чаплинтай хэн адилхан бэ?" гэсэн тэмцээн болоход жинхэнэ Чаплин нууцаар оролцоод 2-р дугаар байранд оржээ.
Парадокс бол эргэцүүлэн "хүлхэхэд" яг л амтат чихэр лугаа. Харин хэтэрхий ихээр хүлхвээс "шүдэнд" халтай гэж хашгирмаар байх юм. Парадокс ч тэгэж байгаад ер нь янзтай сонирхолтой эд шүү. Парадокс гэдгийн албан ёсны тодорхойлолтыг санахгүй байгаа ч "өөрөө өөрийгөө үгүйсгэсэн өгүүлэмж" гэчихвэл яадаг юм бол? Эсвэл арай хэнхэгээр "рекурсив мөнхийн үгүйсгэл" гэх юм уу...
Парадоксын цагаан толгой бол яалт ч үгүй "Худалчийн парадокс" билээ. Бас өөр нэг сурах бичиг бүхэнд байдаг алдартай жишээ бол "Үсчний парадокс" буюу ерөнхий тохиолдолд "Расселийн парадокс". Гэхдээ энэ бүхний тухай мэдээж энд дурдахгүй. Эхлээд хэдэн жишээ:
Парадокс - 1:
"Чарльз Чаплинтай хэн адилхан бэ?" гэсэн тэмцээн болоход жинхэнэ Чаплин нууцаар оролцоод 2-р дугаар байранд оржээ.
Суут мэргэн залхуурал
Нэг юм өмгөөлөн дуугарна аа. Юу байж болох уу? Юу ч байсан яахав. Урьд стрессийг өмгөөлж байлаа. Өнөөдөр залхуурал гэдэг этгээдийг өмгөөлье. Учир нь бид 2 их дотно болоод байгаа юм.
Залхуурал. Ер яг ойрхноос тулаад харьцах юм бол залхуурал ч ер нь бас л зайлшгүй хэрэгтэй зүйл бололтой юм аа. Ядрах гэдэг бол залхуурахын хүнд хэлбэр нь буюу шууд бие махбод болон физиологиор дамжин илэрж байгаа хэлбэр нь юм байна. Харин залхуурал гэдэг тухайн зүйлийг хийх нь зайлшгүй шаардлагагүй зүйл биш гэдгийг заавал бие махбодоороо туршин үзэж байж ядрах албагүйгээр хүний тархины гүнээс мэдээллэж байгаа процесс юм байна. Ер нь ч тэгээд цаг болон оронзайгаа олоод залхуураад сурчихсан хүмүүс бас цаг, оронзайгаа олоод ажилсаг байж чаддаг юм байна... Тэгдэг юм байна. Тийм юм байна. Ийм юм байна. Юм байна. Залхуурал бол дажгүй эд юм байна...
"Ядуурал бол залхуурсны шан" гээд Гөте хэлчихсэн байдаг. Гэхдээ энэ бол "Залхуурсны шан нь ядуурал мөн" гэсэн үг бас биш шүү хүмүүсээ. Үүнийг өөрснөө ялгаж салгаж ойлгоно биз. Ямар би энд логик тэгшитгэл бичиж ялгааг нь тайлбарлалтай биш.
Залхуурсны шан юу ч байж болно доо. Сайн талаасаа бол мэргэн ухаан, гайхамшигт санаа, ажилсаг байдал, ховор авьяас, сэтгэл санааны саруул байдал...
Харин тааруухан талаасаа бол: хэтэрхий хэнхэг хүмүүсийн чамд өгсөн тааруухан "үнэлгээ", зөв буруу нь тогтоогдоогүй боловч чамд оногдсон (хэн нэгэн хүний чамд оноож өгсөн) ажлын тааруу үр дүн...
За тэгээд залхуурсны бас нэг "шан" бол энэ бичлэг ингээд дуусаж байгаа явдал юм шүү дээ. Товчхон байх нь юу юу ч билээ дээ Чехов нэг мундаг үг хэлчихсэн байдаг шүү. Тийм учраас юм товчхон байсан нь дээр гээд залхуурж байгаагаа далдлаад энэ бичлэгээ дуусгая даа.
Хүмүүс ээ залхуурлыг хүндэл. Хариуд нь тэр юуг та нарт бэлэглэнэ гээч?
Залхуурал. Ер яг ойрхноос тулаад харьцах юм бол залхуурал ч ер нь бас л зайлшгүй хэрэгтэй зүйл бололтой юм аа. Ядрах гэдэг бол залхуурахын хүнд хэлбэр нь буюу шууд бие махбод болон физиологиор дамжин илэрж байгаа хэлбэр нь юм байна. Харин залхуурал гэдэг тухайн зүйлийг хийх нь зайлшгүй шаардлагагүй зүйл биш гэдгийг заавал бие махбодоороо туршин үзэж байж ядрах албагүйгээр хүний тархины гүнээс мэдээллэж байгаа процесс юм байна. Ер нь ч тэгээд цаг болон оронзайгаа олоод залхуураад сурчихсан хүмүүс бас цаг, оронзайгаа олоод ажилсаг байж чаддаг юм байна... Тэгдэг юм байна. Тийм юм байна. Ийм юм байна. Юм байна. Залхуурал бол дажгүй эд юм байна...
"Ядуурал бол залхуурсны шан" гээд Гөте хэлчихсэн байдаг. Гэхдээ энэ бол "Залхуурсны шан нь ядуурал мөн" гэсэн үг бас биш шүү хүмүүсээ. Үүнийг өөрснөө ялгаж салгаж ойлгоно биз. Ямар би энд логик тэгшитгэл бичиж ялгааг нь тайлбарлалтай биш.
Залхуурсны шан юу ч байж болно доо. Сайн талаасаа бол мэргэн ухаан, гайхамшигт санаа, ажилсаг байдал, ховор авьяас, сэтгэл санааны саруул байдал...
Харин тааруухан талаасаа бол: хэтэрхий хэнхэг хүмүүсийн чамд өгсөн тааруухан "үнэлгээ", зөв буруу нь тогтоогдоогүй боловч чамд оногдсон (хэн нэгэн хүний чамд оноож өгсөн) ажлын тааруу үр дүн...
За тэгээд залхуурсны бас нэг "шан" бол энэ бичлэг ингээд дуусаж байгаа явдал юм шүү дээ. Товчхон байх нь юу юу ч билээ дээ Чехов нэг мундаг үг хэлчихсэн байдаг шүү. Тийм учраас юм товчхон байсан нь дээр гээд залхуурж байгаагаа далдлаад энэ бичлэгээ дуусгая даа.
Хүмүүс ээ залхуурлыг хүндэл. Хариуд нь тэр юуг та нарт бэлэглэнэ гээч?
Эргэцүүлэхүйн цагаан толгой
Ангилал:
Элий балай
Хэт туйлшранхан тодорхойлох нь:
Философи хийгээд эргэцүүлэл гэдэг бол энгийн зүйл бөгөөд сонгож авсан аливаа үгийн "амьдрал" хэмээх үгтэй хэрхэн агуулгаар холбогдохыг олох явдал юм.
Жишээ:
- Машин - Амьдрал
Амьдралын замаар машинтай хурдлан давхиж явах сайхан. Гэхдээ бензин болоод тормосны тухайд наад захын мэдлэггүй бол танд машинаасаа буугаад алхахыг зөвлөж байна.
- Уул - Амьдрал
Амьдрал уул шиг. Уул руу мацахад хэцүү бас романтик. Уулнаас буухад бүр хэцүү. Түүнийг реализм
- Галт тэрэг - Амьдрал
Зарим хүмүүсийн амьдрал яг галт тэрэг шиг. Тэд хурдан бас аюулгүй явдаг боловч зөвхөн зам тавигдсан газраар л явдаг.
Философи хийгээд эргэцүүлэл гэдэг бол энгийн зүйл бөгөөд сонгож авсан аливаа үгийн "амьдрал" хэмээх үгтэй хэрхэн агуулгаар холбогдохыг олох явдал юм.
Жишээ:
- Машин - Амьдрал
Амьдралын замаар машинтай хурдлан давхиж явах сайхан. Гэхдээ бензин болоод тормосны тухайд наад захын мэдлэггүй бол танд машинаасаа буугаад алхахыг зөвлөж байна.
- Уул - Амьдрал
Амьдрал уул шиг. Уул руу мацахад хэцүү бас романтик. Уулнаас буухад бүр хэцүү. Түүнийг реализм
- Галт тэрэг - Амьдрал
Зарим хүмүүсийн амьдрал яг галт тэрэг шиг. Тэд хурдан бас аюулгүй явдаг боловч зөвхөн зам тавигдсан газраар л явдаг.
Оддын өвчин
Ангилал:
Элий балай
Биеэ тоох гэдэг байгаагийн минь хажууд юу ч биш
Би өөрийгөө бүүр гайхан бишрээд цөхрөхдөө шүтэж байна
Би өөрөө өөрийнхөө улаан фен
Чи бас миний фен болох уу?
Тайлбар: Энэ бичлэгийн шүлэг нь далдаганахуй, гарчиг нь хошигнохуй, бүрнээрээ "хүний дургүй хүргэхүй" болой.
Пост модерн Ромео Жульета
Ангилал:
Уран зохиол,
Шүлэг
Шекспирийн алдарт "Ромео Жульета 2"-г пост модерн маягаар бичиж үзвэл ямархуу маягийн юм болох бол? Магадгүй пост модерн сэтгэлгээнээс Ромео Жульета гарч ирэхгүй ч байж болох юм. Ямар ч гэсэн гол санаан дээр нь шүлгийн бичлэгийн хэв загварыг нь өөрчлөөд үзье...
Мэдээж бүх хэсгийг нь бичихгүй. Зарим нэг хэсгийг нь өөрчлөх гэж оролдох нь:
Мэдээж бүх хэсгийг нь бичихгүй. Зарим нэг хэсгийг нь өөрчлөх гэж оролдох нь:
Мэдрэмж тээвэрлэх
Ангилал:
Элий балай
Огт мэдэхгүй дууг анх удаагаа сонсох гээд сонгож авна. Чихэвчээр сонсвол ер нь дээр. Дууг нь маш чангаар тавьчихаад дахин дахин сонсохдоо тэр дуугаар дамжин над руу орж байгаа бүх зүйлийг нь ховх сорон өөрийнхөө дотор үлдээхээр тэмүүлэнгээ тэмүүлэлээ хэзээ ч төгөлдөр болохгүйд харамсан тачааданхан сонссоор ухаан балартах юм уу эргэцүүлэн бодох ямар ч тэнхээгүй болсон үедээ чихэвчээ салгах хэрэгтэй. Тэр дуунд өнөөдрийн гэгдэх бүх л зүйлийг шингээхийг чармайлаа...
Ном
Ангилал:
Элий балай
Ойрд ном унших үнэн дургүй болоод байна шүү. Зориг хүрэхгүй байгаа юм уу залхуураад байгаа юм уу бүү мэд ямар ч сонирхол алга. Урьд нь яаж шимтэж уншдаг байсанаа бодохоор инээд ч хүрэх шиг.
Нэг найз маань намайг ид уншдаг байх үеэр нэг удаа ном унших ёстой дургүй гэдгээ хэлж байж билээ. Тэгэхэд би гайхаад л өнгөрсөн лөө. Тэнэг юм болж гэж бодох юм. Найзыгаа ойлгоогүй л явж байж. Дараа нь бас нэлээн хэдэн найз маань ном унших бас л дургүй, яаж ч хичээгээд нойр нь хүрээд байдагаа хэлэхэд нь яагаад тэгээд байдаг юм бол? гэсэн бодол хальт төрсөн нь сүүлд сэтгэхүйн орон зайд маань нэлээн зайг эзлээд тэр ном унших дургүй байдаг нууцад нь нэвтрэхсэн гэж бодоод явж байтал нэг мэдсэн би гэдэг хүн өөрөө ном унших ямар ч дургүй болчихсон байх юм. Ном унших ямар ч сонирхолгүй байх гоё юм аа. Бөөн эрх чөлөө!
Нэг найз маань намайг ид уншдаг байх үеэр нэг удаа ном унших ёстой дургүй гэдгээ хэлж байж билээ. Тэгэхэд би гайхаад л өнгөрсөн лөө. Тэнэг юм болж гэж бодох юм. Найзыгаа ойлгоогүй л явж байж. Дараа нь бас нэлээн хэдэн найз маань ном унших бас л дургүй, яаж ч хичээгээд нойр нь хүрээд байдагаа хэлэхэд нь яагаад тэгээд байдаг юм бол? гэсэн бодол хальт төрсөн нь сүүлд сэтгэхүйн орон зайд маань нэлээн зайг эзлээд тэр ном унших дургүй байдаг нууцад нь нэвтрэхсэн гэж бодоод явж байтал нэг мэдсэн би гэдэг хүн өөрөө ном унших ямар ч дургүй болчихсон байх юм. Ном унших ямар ч сонирхолгүй байх гоё юм аа. Бөөн эрх чөлөө!
Ташуур мэт үг
Цаг хугацааны хуучнаас өв болон ирсэн нооргуудаасаа олз олсоор л байна. Нэг хэсэг ийм юм бодож амьдарж байсан байх юм. Одоо бол ийм юм бодохтой үгүйтэй л байна. Одоо бол бодохгүй "зүгээр л" тооцоолдог, туршлага, онолд найддаг, оролддог, шамддаг тийм л хүн болчихож дээ. Тэгэхлээр доорх үг бол надад хувьдаа их сонин байна.
Зогсоод дадчихсан хүний хувьд
Урагшилж байх нь чухал.
Урагшлаад дадчихсан хүний хувьд
Урагшлах хурд нь чухал.
Найзууд
Бараг л дөнгөж оюутан болсон хойноо юм уу даа? Нэлээн хэдэн жилийн өмнө ингэж биччихсэн байсан маань нооргон дундаас маань олддог байна шүү.
"Аль ч цаг үед найзууд гэдэг нэг нэгэнтэйгээ нийцэн зохицох ёстой нэгэн бэрхшээл болон оршсоор авай."
Юу ч гэмээр юм бэ дээ? Бас л сонин юм бичсэн байгаа шүү энэ хүүхэд :D
"Аль ч цаг үед найзууд гэдэг нэг нэгэнтэйгээ нийцэн зохицох ёстой нэгэн бэрхшээл болон оршсоор авай."
Юу ч гэмээр юм бэ дээ? Бас л сонин юм бичсэн байгаа шүү энэ хүүхэд :D
Хамгийн шилдэг нь
Ангилал:
Шүлэг
Хамгаас шилдэг нь байгаарай гэж чи надад хэллээ.
Хамгаас шилдэг нь байхыг би хүсэхгүй ээ.
Хамгаас шилдэг нь байх гэсэн хэн нэгний
Хамгийн нандин хүслийг унтраахгүй ээ.
Ноорог шүлгүүд
Ноорог шүлгүүдээ хэсэг зуурдаа блог дээрээ бичиж байя. Нооргууд төгөлдөр бүтээл байх нь олонтаа. Нарийндаа бол аугаа бүтээлүүд бүгд л ноорогууд!
Хадаг - сэтгэгдлийн үргэлжлэл
Ангилал:
Кино урлаг
Хадаг киноны тухай сэтгэгдлээ үргэжлүүлье. Жаахан дэгсдүүлсэн байж магадгүй шүү. Эхлэл нь энд бий.
Баагий яагаад татаж унаад байдаг вэ? Орон зай, цаг хугацааны алсад байгаа аймшигт зүйлсийг мэдээд татдаг байх. Гэр нь үгүй болно гэдгийг киноны эхний хэсэг дээр урьдчилан мэдэж татдаг... Дараа нь татдаг хэсгүүд нь мөн л миний таамаглалыг батлана.
Баагий өөрийгөө хэн гэдгийг мэддэг. Харин удган мэддэггүй. Удган зүгээр л түүнийг амьд байлгах гээд л байдаг. Өвөө нь ч гэсэн мэддэггүй. Өвөө нь өнөөдрийн төлөө шаналж байхад Баагий маргаашийн төлөө уцаарлаж байдаг. Модны доор өвөөтэйгээ ярилцдаг хэсэг дээр...
Баагий яагаад татаж унаад байдаг вэ? Орон зай, цаг хугацааны алсад байгаа аймшигт зүйлсийг мэдээд татдаг байх. Гэр нь үгүй болно гэдгийг киноны эхний хэсэг дээр урьдчилан мэдэж татдаг... Дараа нь татдаг хэсгүүд нь мөн л миний таамаглалыг батлана.
Баагий өөрийгөө хэн гэдгийг мэддэг. Харин удган мэддэггүй. Удган зүгээр л түүнийг амьд байлгах гээд л байдаг. Өвөө нь ч гэсэн мэддэггүй. Өвөө нь өнөөдрийн төлөө шаналж байхад Баагий маргаашийн төлөө уцаарлаж байдаг. Модны доор өвөөтэйгээ ярилцдаг хэсэг дээр...
Бол
Хүлээц бол ялагдал.
Ялалт бол тэчьяадал.
Маргааш бол тэвчээр.
Өнөөдөр бол тэмтрэхүй.
Маргаан бол зохицохуй.
Мартагдах бол оршихуй.
Үхэл бол ангижрал.
Үргэлж гэдэг бол тэнэглэл.
Цаг хугацаа өөрөө харанхуй!
Цаана нь юу байгаа нь зүгээр л харагдахгүй!
Танил дотно стресс
Тансаг нь дэндүү танил дотно стресс. Хэзээ ч мөхөшгүйн яруу тод жишээ! Хэдэн ч удаа яргалал, хүчирхийлэл, үгүйсгэлд өртөж байв даа энэ стресс. Хэзээнээс байсан энэ стрессийг хүлээн зөвшөөрөх бас хүндлэн бөхөлзүүштэй.
Сэтгэл гэж эрхтэн гэж хэн нь ч билээ хэлж чадсан хэрнээ. Стресс гэдэг эрхтэн гэж яагаад хэлсэнгүй вэ. Ямар гомдмоор хорвоо вэ? Эрхэлж хамтдаа өссөн энэ хоёрыг ингэж юунд ялгаж алагчилна вэ?
Сэтгэл гэж эрхтэн гэж хэн нь ч билээ хэлж чадсан хэрнээ. Стресс гэдэг эрхтэн гэж яагаад хэлсэнгүй вэ. Ямар гомдмоор хорвоо вэ? Эрхэлж хамтдаа өссөн энэ хоёрыг ингэж юунд ялгаж алагчилна вэ?
Өмнөх бичлэгээ шүүмжлэхүй
Ангилал:
Элий балай
Шүүмжлэлээр дамжуулж бүтээснээс дутахааргүй таашаал амсаж болно.
Гагцхүү тэр таашаалыг бусдад найр тавин бусдыг амсахыг хүлээх хэрэг юун...
Мэтгэлцээн үргэлжилж байгааг сонордуулж байгаадаа таатай байна. За ингээд няцаалтын илтгэл тавигдах гэж байна.
Няцаалтын илтгэлийн нэгдүгээр аргумент: Чи юу юм бэ?
Хадаг
Ангилал:
Кино урлаг
Хадаг гэдэг киноны тухай өөрийнхөөрөө өгүүлэх гэж оролдох ину...
Сураг болоод алдрыг нь олонтаа сонсож байсан болохоор шохоорхож л явлаа. Монголд албан ёсоор нээлтээ хийгээд гаргах үед нь үзэхсэн гэсээр байтал театраас буучихсан байсан болохоор нь үзэх боломж гарах болов уу гэж айж байсан ч ганцаараа сууж байгаад ганц удаа үзэх боломж гарсан даа.
Үзээд дуусангуут төрсөн сэтгэгдэл:
Сураг болоод алдрыг нь олонтаа сонсож байсан болохоор шохоорхож л явлаа. Монголд албан ёсоор нээлтээ хийгээд гаргах үед нь үзэхсэн гэсээр байтал театраас буучихсан байсан болохоор нь үзэх боломж гарах болов уу гэж айж байсан ч ганцаараа сууж байгаад ганц удаа үзэх боломж гарсан даа.
Үзээд дуусангуут төрсөн сэтгэгдэл:
Блог бичих сайхан
Ангилал:
Шүлэг
Блог бичих сайхан.
Бичихгүй байх нь бас сайхан.
Аль аль нь сайхан.
Аль алинийг нь хэтрүүлэхгүй байх нь бүр сайхан...
Утгагүй
Утгагүй. Бүх юм утгагүй. Бид утгагүй. Тэд утгагүй.
Би утгагүй. Чи утгагүй. Бид 2 утгагүй.
Утга мөрөөдөх ч хэрэг үгүй. Угаасаа утга гэж үгүй. Утгатай байх гэж оролдох нь үргэлжид оролдлого төдий л байна.
Би утгагүй. Чи утгагүй. Бид 2 утгагүй.
Утга мөрөөдөх ч хэрэг үгүй. Угаасаа утга гэж үгүй. Утгатай байх гэж оролдох нь үргэлжид оролдлого төдий л байна.
Зуун жилийн ганцаардал - Дүрүүд 2
Ангилал:
Уран зохиол
Сэтгэл хөдлөлд автаастайгаар бичиж байгаа шүү.
Гадилын тариалангийн сүүлээр бослого гаргаж тэмцэл нь дарагдсан мянга мянган хүмүүсийн төлөө эмгэнэнэм. Дасгалын бай шиг шүршүүлж, гулууз мах шиг үзэгдэж, гуалингаас дор байдлаар ачааны галт тэргэнд ачигдаж явсан тэдгээр хүмүүсийн дүрийн тухай үг үлдээхгүй бол энэ зохиолын тухай дурдсаны хэрэг юун.
Түүх яаж устаж байгааг яруу тодоор үзүүлсэн зохиол дахь тэр хэсэг бол нэг төрлийн эмгэнэлт нууц! Ихэр Хосе Аркадио буцаж ирэхдээ ямар байдалтай учрасныг гайхсан даа анх. Зохиомол хиймэл түүхээр цаашид замнах болсон. Макондогийн хөгжил тэгээд л зогссон. Түүх хуурмаг болоод ирэхээр хөгжих үндэсгүй болж байгаа юм.
Гадилын тариалангийн сүүлээр бослого гаргаж тэмцэл нь дарагдсан мянга мянган хүмүүсийн төлөө эмгэнэнэм. Дасгалын бай шиг шүршүүлж, гулууз мах шиг үзэгдэж, гуалингаас дор байдлаар ачааны галт тэргэнд ачигдаж явсан тэдгээр хүмүүсийн дүрийн тухай үг үлдээхгүй бол энэ зохиолын тухай дурдсаны хэрэг юун.
Түүх яаж устаж байгааг яруу тодоор үзүүлсэн зохиол дахь тэр хэсэг бол нэг төрлийн эмгэнэлт нууц! Ихэр Хосе Аркадио буцаж ирэхдээ ямар байдалтай учрасныг гайхсан даа анх. Зохиомол хиймэл түүхээр цаашид замнах болсон. Макондогийн хөгжил тэгээд л зогссон. Түүх хуурмаг болоод ирэхээр хөгжих үндэсгүй болж байгаа юм.
Ялан дийлэгч машин
Ангилал:
Уран зохиол
Исаак Азимов гуайг мундаг хүн гэдгийг нь олон хүн мэднэ. Маш олон ном бүтээл туурвисан, хачин араншингаасаа болоод нэлээдгүй шагналаасаа татгалзаж байсныг нь ч бас мэднэ. Гэхдээ мундаг хүн гэдгийг нь хүн бүр л олон янзаар таниж мэдсэн байх. Би лав түүнтэй хамгийн анх "Ялан дийлэгч машин" гэдэг өгүүллэгээр нь танилцсан юм. Мундаг зохиолч гэдгийг нь шууд л мэдсэн. Хожмоо "дотносоод" ирэхийн цагт бүр ихээр бишрэн хүндэлж билээ.
Азимов гуайн цөөн хэдэн бүтээлүүд Монгол хэл дээр хэвлэгдсэн боловч гол гол сор сор бүтээлүүдээс саяхнаас л хэвлэж эхэлж байх шиг байна. "Ялан дийлэгч машин"-ыг 1990 оноос өмнө хэвлэгдсэн нэг зөгнөлт зохиолын түүвэр дотроос олж уншсан.
Азимов гуайн цөөн хэдэн бүтээлүүд Монгол хэл дээр хэвлэгдсэн боловч гол гол сор сор бүтээлүүдээс саяхнаас л хэвлэж эхэлж байх шиг байна. "Ялан дийлэгч машин"-ыг 1990 оноос өмнө хэвлэгдсэн нэг зөгнөлт зохиолын түүвэр дотроос олж уншсан.
Морг гудамжинд гарсан хэрэг
Ангилал:
Уран зохиол
Өнгөрсөн зууны 90-ээд оны үед Монголд "Илд Бамбай" хэмээх хэвлэлийн газар баахан детектив зохиолууд цувралаар гаргадаг байлаа. Тэр үеийн нэг цуврал дотроос нь олж уншсан даа.
Эдгар Погийн энэхүү ганц өгүүллэг бол уран зохиолын түүхэнд нэг шинэ хуудас болж хожимоо бестсэллэр төрөл болсон "тайлалт детективизм"-ыг (дур мэдэн нэр өгөв, албаны ямар нэр байдгийг нь санахгүй байна) үндэслэсэн гэж боддог.
Эдгар Погийн энэхүү ганц өгүүллэг бол уран зохиолын түүхэнд нэг шинэ хуудас болж хожимоо бестсэллэр төрөл болсон "тайлалт детективизм"-ыг (дур мэдэн нэр өгөв, албаны ямар нэр байдгийг нь санахгүй байна) үндэслэсэн гэж боддог.
Да Винчийн Код
Ангилал:
Уран зохиол
Дэн Брауны "Да Винчийн код"-ыг Монгол хэл дээр орчуулагдсан гарсан байсныг нь энэ хавар уншсан юм байна. Зохиолыг нь уншчихаад дараа нь киног нь үзсэн болохоор кино нь дүрслэлийн талдаа төсөөлөлд маань дэм өгсөн боловч зохиолыг нь уншихыг яагаад ч орлохгүй санагдсан даа.
Хамгийн анх уншиж байхад адал явдал нь л сэтгэл татна. Нэг л том оньсого. Уншлаа ойлголоо тэр оньсого нь дахин сонирхол татахгүй. "Сюжет нь айхтар нарийн байж дээ" гээд л болоо. Адал явдал нь бестсэллэр болгоод л эргээд мартагдах зохиол.
Адал явдлынхаа хувьд бол тийм. Гэхдээ азная.
Хамгийн анх уншиж байхад адал явдал нь л сэтгэл татна. Нэг л том оньсого. Уншлаа ойлголоо тэр оньсого нь дахин сонирхол татахгүй. "Сюжет нь айхтар нарийн байж дээ" гээд л болоо. Адал явдал нь бестсэллэр болгоод л эргээд мартагдах зохиол.
Адал явдлынхаа хувьд бол тийм. Гэхдээ азная.
Дон Кихот
Ангилал:
Уран зохиол
Сервантес - Дон Кихот. Энэ зохиолын ном нь хэвлэгдсэн тоогоороо дэлхийн хэмжээнд Библийн дараа 2-т ордог гэсэн статистикийг нэлээн олон газраас сонсож байсан юм байна. Бас 2-дахь мянган жилийн манлай романаар тодорсон гэж бас л хаа нэгтээгээс сонсож байсан.
Жаалхүү Карлсон хоёр
Ангилал:
Уран зохиол
Нэг хүүхдийн зохиол биччихье. Бага насныхаа дурсгалд.
Астрид Линдгрен хэмээх олон хүний хүндлэл хүлээсэн Швед авхайн "Дээвэр дээр суудаг Карлсон Жаалхүү хоёрын тухай гурван тууж" гэсэн сунжруу нэртэй энэ зохиолыг амьдралдаа бусад зохиолоос илүү олонтаа уншжээ. Нийтдээ дөрвөн удаа уншиж. Анх дунд сургуулийн 3-р ангид байхдаа уншсан. Салж чадахгүй байж байгаад л дуусгасан даа. Харин хамгийн сүүлд буюу ноднин уншихад жаахан амтгүй байсан. Насны болоод өмнө нь нэг бус удаа уншсаны нөлөө байсан биз.
Астрид Линдгрен хэмээх олон хүний хүндлэл хүлээсэн Швед авхайн "Дээвэр дээр суудаг Карлсон Жаалхүү хоёрын тухай гурван тууж" гэсэн сунжруу нэртэй энэ зохиолыг амьдралдаа бусад зохиолоос илүү олонтаа уншжээ. Нийтдээ дөрвөн удаа уншиж. Анх дунд сургуулийн 3-р ангид байхдаа уншсан. Салж чадахгүй байж байгаад л дуусгасан даа. Харин хамгийн сүүлд буюу ноднин уншихад жаахан амтгүй байсан. Насны болоод өмнө нь нэг бус удаа уншсаны нөлөө байсан биз.
1984
Ангилал:
Уран зохиол
Жорж Орвелл - 1984 хэмээх зохиол нь 1990 он гарсны дараахан Монгол хэлнээ орчуулагдсан боловч би түүнтэй 2000оноос хойно гарсан шинэ хэвлэлээр нь энэ хавар танилцсан билээ. Орчуулагчид нь талархана. Гэвч нэрийг нь мартчихаж.
Зөгнөлт зохиолын төрөлд хамаарагддаг боловч би үүнийг аймшгийн зохиол гэж боддог. Үнэхээр аймшигтай зохиол шүү. Энэ зохиолд цус нөж, сүнс сүүдэр гарахгүй л дээ. Гэхдээ л аймшигтай зохиол.
Зөгнөлт зохиолын төрөлд хамаарагддаг боловч би үүнийг аймшгийн зохиол гэж боддог. Үнэхээр аймшигтай зохиол шүү. Энэ зохиолд цус нөж, сүнс сүүдэр гарахгүй л дээ. Гэхдээ л аймшигтай зохиол.
Танихгүй эмэгтэйн захидал
Ангилал:
Уран зохиол
"С.Цвейг - Танихгүй эмэгтэйн захидал" гэдэг зохиолыг Монгол хэл дээр хэвлэгдсэнээр нь 2 жилийн өмнө уншиж байлаа. Орчуулагчийг нь мартчихаж. Уучлаарай. Дараа олж мэдвэл засаад биччихнэ ээ. Эсвэл та бүхэн мэдэж байвал бичиж үлдээнэ биз.
Нэгэн 40 билүү 50 гарсан зохиолч эрд төрсөн өдрөөр нь "танихгүй" эмэгтэйгээс захидал ирснээр зохиол эхэлж, захиаг нь уншиж дуусаад ширээн дээр цэцгийн саванд цагаан сарнай байхгүй байгааг анзаарсанаар зохиол дуусдаг.
Нэгэн 40 билүү 50 гарсан зохиолч эрд төрсөн өдрөөр нь "танихгүй" эмэгтэйгээс захидал ирснээр зохиол эхэлж, захиаг нь уншиж дуусаад ширээн дээр цэцгийн саванд цагаан сарнай байхгүй байгааг анзаарсанаар зохиол дуусдаг.
Зуун жилийн ганцаардал - Дүрүүд
Ангилал:
Уран зохиол
Олон цуврал болох шинжтэй байна. Эхний ээлжинд Буэндиагийн удмынхныг онцлоё.
Буэндиа - Макондогийн эцэг. Буэндиа үгүй бол Макондо үгүй байх байсан. Хойно дурдагдах бүх гайхамшигт хүмүүс үгүй. Буэндиагийн шунал тачаалын үндэснээс салаалсан хүмүүс энэ номын гол дүрүүд.
Байшингаа хөх, улаанаар будуулах тухай дахь түүний тэмцэл бол аугаа гүн ухаан. Яруу хүлцэл. Учир явдалд анхнаас нь буурьтай хандаж чадсан. Хүү Аурелианогийнх нь амьдралын шийдсэн асуудал болсон доо гэж...
Танин мэдэхүйн шохоорхол болоод үр дүнгийн тухай дахь гайхамшигт үлгэр дууриал. Хожмоо ухаан солиотой гэж оношлогддог боловч тэр үргэлжийн эрүүл ухаантай байсан гэж боддог. Гагцхүү хэтэрхий гүнийг танин мэдээд ухамсрын цочролд орсон байх талтай. Туулайн бөөр модны доор удаан суухдаа гэгээрсэн байж болзошгүй.
Буэндиа - Макондогийн эцэг. Буэндиа үгүй бол Макондо үгүй байх байсан. Хойно дурдагдах бүх гайхамшигт хүмүүс үгүй. Буэндиагийн шунал тачаалын үндэснээс салаалсан хүмүүс энэ номын гол дүрүүд.
Байшингаа хөх, улаанаар будуулах тухай дахь түүний тэмцэл бол аугаа гүн ухаан. Яруу хүлцэл. Учир явдалд анхнаас нь буурьтай хандаж чадсан. Хүү Аурелианогийнх нь амьдралын шийдсэн асуудал болсон доо гэж...
Танин мэдэхүйн шохоорхол болоод үр дүнгийн тухай дахь гайхамшигт үлгэр дууриал. Хожмоо ухаан солиотой гэж оношлогддог боловч тэр үргэлжийн эрүүл ухаантай байсан гэж боддог. Гагцхүү хэтэрхий гүнийг танин мэдээд ухамсрын цочролд орсон байх талтай. Туулайн бөөр модны доор удаан суухдаа гэгээрсэн байж болзошгүй.
Зуун жилийн ганцаардал
Ангилал:
Уран зохиол
Олон жилийн хойно ч гэсэн Мөнхбаатар гэгч энэхүү "Зуун жилийн ганцаардал" хэмээх номыг уншихаас өмнөх болон уншсаны дараах үеээ эргэцүүлэн бодохуйяа тэр үеэ сайтар санаж байх болов уу гэж бодно.
Жилийн өмнө энэ номыг уншсан. Уншихаасаа өмнө энэ номын тухай жаахан сурталчилгаа үзээд амжсан. Дармын Батбаяр гуайн залуу цагтаа хойно сурж байхдаа нэгэн гадаад найзаасаа "Энэ номыг уншаагүй хүнтэй яриад ч яахав" гэсэн үг сонсоод "Аль ном болгоныг уншихыг тэр гэхэв. Сүртэй юм" гэж бодоод сүүлд нь уншсаныхаа дараа найзынхаа зөв байсаныг ойлгосон тухай бичсэн байсаныг уншаад юутай ч тэр номыг нь нэг нээгээд үзчихье гэж бодсон л доо.
Жилийн өмнө энэ номыг уншсан. Уншихаасаа өмнө энэ номын тухай жаахан сурталчилгаа үзээд амжсан. Дармын Батбаяр гуайн залуу цагтаа хойно сурж байхдаа нэгэн гадаад найзаасаа "Энэ номыг уншаагүй хүнтэй яриад ч яахав" гэсэн үг сонсоод "Аль ном болгоныг уншихыг тэр гэхэв. Сүртэй юм" гэж бодоод сүүлд нь уншсаныхаа дараа найзынхаа зөв байсаныг ойлгосон тухай бичсэн байсаныг уншаад юутай ч тэр номыг нь нэг нээгээд үзчихье гэж бодсон л доо.
Гаргантюа ба Пантагрюэль
Ангилал:
Уран зохиол
Энэ сард блогтоо уншсан ганц хоёр номныхоо тухай өөрийн сэтгэгдэл энэ тэрийг дагнасхийж бичдэг юм уу гэж бодлоо. Эхнийх нь.
Ф.Рабле гэдэг мундаг хүн 16, 17 зууны үед бичсэнийг нь өнгөрсөн зуунд С.Сандагдорж гэдэг буянтай хүн орчуулсаных нь 1964 оны Улаанбаатар хотод хэвлэгдсэн хувилбараар нь уншсан юм.
Гоё ном шүү. Ёгтлолууд нь гоё. Ёгтлолыг нь ойлгохгүй уншсан ч гоё л ном. Зугаатай. Гэхдээ энэ номыг хүүхдийн зохиол гэвэл 100% зөвшөөрөхгүй. Шууд утгаар нь уншвал ч яахав сюжет энэ тэр нь хүүхдийн зохиолын хэмжээнд л дээ. Ёгтлолууд нь харин ганган л даа ганган.
Ёгт зохиол гэдгийг нь Рабле ч өөрөө оршил дээрээ дурдсан байсан. Би ч зөвшөөрсөн.
Ф.Рабле гэдэг мундаг хүн 16, 17 зууны үед бичсэнийг нь өнгөрсөн зуунд С.Сандагдорж гэдэг буянтай хүн орчуулсаных нь 1964 оны Улаанбаатар хотод хэвлэгдсэн хувилбараар нь уншсан юм.
Гоё ном шүү. Ёгтлолууд нь гоё. Ёгтлолыг нь ойлгохгүй уншсан ч гоё л ном. Зугаатай. Гэхдээ энэ номыг хүүхдийн зохиол гэвэл 100% зөвшөөрөхгүй. Шууд утгаар нь уншвал ч яахав сюжет энэ тэр нь хүүхдийн зохиолын хэмжээнд л дээ. Ёгтлолууд нь харин ганган л даа ганган.
Ёгт зохиол гэдгийг нь Рабле ч өөрөө оршил дээрээ дурдсан байсан. Би ч зөвшөөрсөн.
Цаас
Ангилал:
Элий балай
Цаас хэзээд дотно. CRT, LCD, TouchScreen, X, Y, Z гээд технологийн ямар ч дэвшилд ямар ч давуу тал байж болно. Давуу талыг нь хүлээн зөвшөөрнө. Гэхдээ цаас хэзээд дотно.
Цаасан дээр түүх байгаа. Тэр түүх бол дан текст биш юм. Үнэр танар, өнгө будаг, тоос ч тэр цаасан дээрх түүх. Бидний хичнээн үе санамжийнхаа доройг цаасны тусламжаар нөхөж, баяр хөөр, хорсол, гунигаа цаасан дээр сийлж цагаан цээжийг нь эрээн болгож намтар түүхээ үлдээж ирсэнийг тоолох биш ойлгох нь чухал аа.
Цаасан дээр түүх байгаа. Тэр түүх бол дан текст биш юм. Үнэр танар, өнгө будаг, тоос ч тэр цаасан дээрх түүх. Бидний хичнээн үе санамжийнхаа доройг цаасны тусламжаар нөхөж, баяр хөөр, хорсол, гунигаа цаасан дээр сийлж цагаан цээжийг нь эрээн болгож намтар түүхээ үлдээж ирсэнийг тоолох биш ойлгох нь чухал аа.
Сул дорой байх эрх чөлөө
Ангилал:
Элий балай
Эрх чөлөөний тухай яриа бүхэн хүч чадлын эрх чөлөөний эргэн тойронд өнгөрөх нь олонтаа. Харин энэ удаагийн эрх чөлөөний тухай яриа бол сул дорой байх эрх чөлөө.
Хүч чадалтай харагдаж байвал сайхан. Гэхдээ нь зайлшгүй шаардлага биш. Зайлшгүй шаардлага бол эхлээд ямар нэг байдлаар "орших".
Хүч чадалтай харагдаж байвал сайхан. Гэхдээ нь зайлшгүй шаардлага биш. Зайлшгүй шаардлага бол эхлээд ямар нэг байдлаар "орших".
Шидтэний удам тасраагүй
Ангилал:
Хошигнол
Ухаантайдаа ч биш л дээ. Гэхдээ ер нь зарим хүмүүсийн зарим үйлдлийн төлөө үнэхээр өмнөөс нь шаналах юм. Нэг үгээр хэлэхэд шидтэний удам тасраагүй. Ер нь тасарж байгаагүй юм шүү. Шидтэнүүдийн тухай эртний бичиг судар архивын баримтуудыг үлгэр, домог гэсэн сонин нэр өгөөд албан ёсны бус болгочихож байгаа юм даа. Сонин шүү. Угаасаа байсан болоод л тэдний тухай бичсэн болж таарна шүү дээ. Золигнууд бас нохойтох аргаа олж ядах юм даа. Үлгэр домгийн үнэн бодит эсэхийн тухайг ингээд цэглэе.
Даруу зангийн тухай
Ангилал:
Элий балай
Их мөрөн дөлгөөн, эрдэмт хүн даруу гэлцдэг. Энэ үгэнд би итгэдэг. Олон сонссон учраас биш ортой болохыг нь мэдэх учраас итгэдэг билээ.
Эрдэмт хүн даруу гэдэг…
Би хэзээнээсээ олон үгтэй, ойворгон зантай билээ. Ихэрхэн хийрхэж байсан нь олонтаа. Даруу зан гаргаж байснаа лав санадаггүй. Сурсан мэдсэн маань ихгүй ч бас багагүй гэж боддог. Тэгэхээр эрдэмт хүний хэлтэрхий надад даруу зан бага ч атугай байх учиртайсан. Гэтэл тиймгүй ажээ. Мэдэх тутам мэдэмхийрч, чадах тутам чалчих нь улам л ихсэх юм.
Эрдэмт хүн даруу гэдэг…
Би хэзээнээсээ олон үгтэй, ойворгон зантай билээ. Ихэрхэн хийрхэж байсан нь олонтаа. Даруу зан гаргаж байснаа лав санадаггүй. Сурсан мэдсэн маань ихгүй ч бас багагүй гэж боддог. Тэгэхээр эрдэмт хүний хэлтэрхий надад даруу зан бага ч атугай байх учиртайсан. Гэтэл тиймгүй ажээ. Мэдэх тутам мэдэмхийрч, чадах тутам чалчих нь улам л ихсэх юм.
Бодлын гүн нуур
Ангилал:
Элий балай
Бодлын гүн нуурын эрэг дээр би тайчиж зогсоно. Бодлын гүн нууранд шумбахад гоё ганган хувцас, хөлөг баатрын нөмрөг, хуяг, бамбай, сэлэм хэрэггүй. Иймээс би бүгдийг нь тайлна. Тэгээд умбана, шумбана. Тааваараа эрхэлнэ. Гүнд нь шумбана. Бодлын минь хир уусна. Гэхдээ нуур тунгалаг хэвээрээ.
Google ба Жонатан Ливингстон
Интернет хайлтын системийн тэргүүлэгч Google болон Ричард Баахын бичсэн "Жонатан Ливингстон хэмээх цахлай" туужид аль алинд нь намайг үнэхээр гайхан бишрүүлсэн нэг зүйл байдаг. Тэр бол ямар нэгэн зүйлийг угт нь тултал хөгжүүлэх явдал.
Зөрөөд өнгөрсөн бүсгүй
Ангилал:
Зураг
Би уг нь зурах дуртай. Даанч гоё сайхан зурж чаддаггүй. Гэхдээ л зурах дуртай. Зураад л, ураад л, хаяад л, дахиад зураад л. Заримдаа урах ч үгүй, хаях ч үгүй.
Энд ойрын үед зурсан нэг зургаа сонирхуулах гэсэн юм. Сүйдтэй мундаг зураагүй ч гэсэн өөрт минь дажгүй л санагдаад байгаа юм. Зурж чаддаг хүний нүдээр бол таталбар л байх.
Энд ойрын үед зурсан нэг зургаа сонирхуулах гэсэн юм. Сүйдтэй мундаг зураагүй ч гэсэн өөрт минь дажгүй л санагдаад байгаа юм. Зурж чаддаг хүний нүдээр бол таталбар л байх.
Миний тухай
Ангилал:
Элий балай
Би бол он цагийн горхиноос салаалж одоод одоо ч гэсэн урсгал нь татраагүй нэгэн салаа билээ.
Би бол огторгуйн эхлэлээс тасарч одоод одоо ч гэсэн хязгаарт тулаагүй нэгэн тоосонцор билээ.
Би бол маргаашийн тухай тэмүүлэл дээрээ мацаж гарж чадсан тэмүүлэй билээ.
Би бол энэ бүхнийг элдэв бодол юугаа умартанхан бичиж байгаа бичүүлэй билээ.
Блог нээлээ. Сайн байцгаана уу?
Одоо л нэг хувийн блог албан ёсоор нээж байна. Ингээд блог ертөнцийн гишүүн болов оо хө. Бичээд найзлаад, нөхөрлөөд, хэлэлцээд байдаг хэрэг.
Би блог дээрээ юу бичих вэ? Ер нь бол юуг ч бичиж мэднэ. Гэхдээ голчлон сэдэвт баригдалгүй чөлөөтэй л бичих байх. Тийм ийм төрлөөр дагнаж бичнэ гэсэн бодол одоогоор алга.
"Чөлөөт тэмдэглэл" гэсэн нэрийн тухайд бол элдэвт баригдалгүй, чөлөөтэй тэмдэглэе гэснээ л тэмдэглэхийг зорьсон юм.
Анхны маань бичлэг. Таалан уншсанд баярлалаа.
Би блог дээрээ юу бичих вэ? Ер нь бол юуг ч бичиж мэднэ. Гэхдээ голчлон сэдэвт баригдалгүй чөлөөтэй л бичих байх. Тийм ийм төрлөөр дагнаж бичнэ гэсэн бодол одоогоор алга.
"Чөлөөт тэмдэглэл" гэсэн нэрийн тухайд бол элдэвт баригдалгүй, чөлөөтэй тэмдэглэе гэснээ л тэмдэглэхийг зорьсон юм.
Анхны маань бичлэг. Таалан уншсанд баярлалаа.
Subscribe to:
Posts (Atom)